Mạnh hơn sau nghịch cảnh

Joan Z. Borysenko

Với phong cách thi đấu làm say mê khán giả, đội bóng Boston Red Sox đã đoạt chức vô địch World Series năm 2004. Họ còn tạo nên cảm xúc kích động đặc biệt bởi cuối cùng đã vượt qua "Lời nguyền Bambino" nổi tiếng.

Hàng loạt vận đen khốc liệt của đội bắt đầu xảy ra vào năm 1920, khi chủ đội bóng bán hợp đồng của Babe Ruth cho đội New York Yankees để lấy tiền dựng một vở kịch cho cô bạn gái ông ta. Bạn cần phải khen ngợi một đội bóng đã chuyên gặp vận rủi lẫn những người hâm mộ của họ nữa. Họ thật xứng đáng. Thậm chí sau hơn tám mươi năm đối mặt với những rủi ro thử thách tưởng như không thể vượt qua, họ vẫn không hề mất tinh thần hay từ bỏ hy vọng. Như nhà triết học thế kỷ thứ 19, Friedrich Nietzche đã viết: "Cái gì không tiêu diệt được ta sẽ làm ta trở nên mạnh mẽ hơn".

Những khó khăn nghịch cảnh trên đời hoặc làm ta chệch hướng chuyển hóa, hoặc giúp chúng ta khám phá được nguồn sức mạnh mới. Chẳng hạn, có một dòng văn học thể hiện những triết lý sâu sắc được viết sau chấn song nhà tù. Trong suốt thời kỳ trung cổ ở Châu Âu, sau quyển Kinh Thánh là quyển "Sự Giải Khuây của Triết Học" được Boethius viết trong tù. Thời kỳ hiện đại, những tác phẩm nổi tiếng ra đời trong ngục tối là "Linh Hồn Trên Tuyết" của Eldridge Cleaver và "Người anh em ở Soledad" của George Jackson - nhà hoạt động cách mạng Mỹ gốc Phi.

Lúc 17 tuổi, Jackson bị kết tội ăn cắp 71 đô la ở một trạm xăng. Mặc dù bị oan, ông vẫn phải chịu án tù giam tại nhà tù Soledad ở Salinas, bang California. Bảy năm rưỡi trong mười năm đầu tiên, ông bị giam hãm trong cô đơn. Thay vì suy sụp như nhiều người khác, Jackson trở thành một học giả cách mạng ưu việt, một chiến sĩ đấu tranh cải tổ hệ thống nhà tù - nơi đã giám sát và quản chế những người da đen với tình trạng thường xuyên bị ngược đãi và lạm dụng. Sau khi lại bị kết tội một cách bất công là đã giết chết một viên cai ngục da trắng, ông bị tử hình. Tuy vậy, ông đã sống một cuộc đời vô cùng ý nghĩa.

Nelson Mandela có một trải nghiệm rất khác biệt trong quan hệ với những người cai ngục, không phân biệt giữa bạn và thù. Ông đối xử với họ bằng sự tôn trọng đặc biệt và cuối cùng, ông đã nhận được sự tôn kính từ họ. Khi trở thành tổng thống, Mandela đã mời những viên cai ngục thân thiết với op6ng đến dự lễ nhậm chức như để chứng minh rằng: Sự tha thứ và lòng nhân ái có thể bắc cầu cho những khoảng cách tưởng chừng không thể vượt qua.

Một trong những lý do khiến trẻ em thích nghe các câu chuyện thần thoại và cổ tích là vì kết cục cái thiện luôn thắng cái ác. Những câu chuyện chúng ta nghe từ bé trở thành nền tảng đạo đức cho chúng ta sau này.

Theo Kinh Thánh, đức tin có nghĩa là niềm tin và hy vọng về những việc chưa thể nhìn thấy được. Cho dù bạn đang hy vọng đoạt cúp trong các trận đấu tranh giải quan trọng  hoặc tạo nên sự khác biệt trên thế giới từ sau song sắt nhà giam, hay sống sót sau những nỗi đau mất mát, thì hành trình của sự thay đổi luôn liên quan đến việc phải vượt qua chướng ngại. Khi mọi thử thách xuất hiện trên đường đời, hãy xem chúng như người bạn đồng hành trong quá trình chuyển hóa nhằm giúp bạn có thêm lòng can đảm và biết ứng xử với đời bằng sự sáng suốt của bản thân.