Vui sống mỗi ngày @ blog: M Ắ T N Ú I

Huỳnh Trịnh Tuyết Hoa

Viết về chuyến đi cứu trợ làng phong ở Đăk Hà và Đăk Tô – Kon Tum, cuối năm 2012.

Hành trình bắt đầu với chuyến xe 50 chỗ ngồi. Ba mươi hành khách nhưng một số người phải ngồi ở giữa lối đi trên những bao quần áo, vì phải nhường ghế cho mì gói, nước tương, dầu ăn, bột ngọt, bánh kẹo… cho chuyến cứu trợ cách điểm xuất phát gần 700 cây số. Cô gái trẻ nhất trong đoàn mở điện thoại dò đường thong báo như vậy. Chúng tôi ngủ đêm trên xe suốt quốc lộ 14, chiếc xe nặng hàng leo núi như tay đua đang kiệt sức, có đoạn đường dài người trên xe lắc lư như đang đưa võng. Một bác lớn tuổi kêu lên, bác tài cho mượn túi bỏ xương để về nhà ráp lại, mọi người cùng cười và chia nhau vài viên kẹo cay. Tiếp xăng ở Bù Đăng, đêm miền núi rét mướt - áo ấm, khăn choàng, vẫn nghe tiếng xuýt xoa. 19 giờ mới đến được thành phố Kon Tum, ghé chùa ăn điểm tâm đã gần 9 giờ sáng, rồi vội vã lên đường… Đi tiếp thêm 2 giờ lên đèo xuống dốc, hết đường nhựa tới đường đất, hai bên đường không thấy nóc nhà, chỉ thấy lùm buội vườn sắn mì, vườn café phủ lên lớp bụi nâu vàng khô hanh dưới nắng. Đến lúc không còn ai sốt ruột hỏi về điểm dừng thì người dẫn đường cho xe ngừng lại bên đường.

Núi bao quanh trùng điệp nhấp nhô lên xuống và mút tầm mắt thì núi và mây nhập vào nhau thành một vùng mờ ảo xa xăm.

Chúng tôi nhanh chóng trải tấm nhựa cũ khá rộng ra dưới bóng tre có căn nhà nhỏ, hình như là trụ sở chính quyền đóng cửa im lìm. Dưới lùm cây to trước sân, có rất nhiều trẻ nít từ một cho đến mười hai, mười ba tuổi đứng ngồi la liệt. Khắp sân, nắng, bụi và cỏ trộn lẫn với người. Những người ngồi mang gùi, bao chờ đợi từ lúc nào… Nhàu nhĩ, rối bù, u tối, vật vờ, khoắc khoải… là những từ ngữ tôi có thể nghĩ tới trong lúc nhìn về phía đám người kia. Vẻ chịu đựng hầu như vô cảm trong ánh nhìn của họ khiến người ta nghĩ đến địa ngục, không lối thoát, không cứu rỗi từ đời này đến kiếp khác.

Tôi hỏi một người : Nhà ở đâu? Sau đôi mắt ngơ ngác họ chỉ tay về phía núi: Ơ kia, ơ kia… Trưởng làng nói giúp là họ cắt núi đi từ nửa đêm đến sáng mới tới được đây. Ngoài phần cứu trợ được phân đều, mỗi người còn kèm thêm một ổ bánh mì kẹp chả để họ chống đói và cắt núi về nhà. Có trường hợp nhận quà xong, cầm ổ bánh mì chưa kịp ăn thì ngã ra xỉu vì đói.

Đứng giữa một rừng đôi tay nhỏ xíu lấm lem, đen đúa, giơ ra để nhận kẹo, tôi mới nhìn thật gần những mái tóc nâu hoe, những đôi mắt lấp lánh của những đứa bé con, bàn tay run quá không giữ được những viên kẹo màu, có bé không mở được kẹo đành bỏ luôn vào miệng ngậm. Bỗng nhiên, sát bên tôi một bóng đen đứng lặng, quần áo dơ bẩn nhàu nát, tóc phủ trùm cả mặt, chìa ra trước tôi hai-nửa-bàn-tay ! Tôi bỏ nắm kẹo, nhưng bàn tay không ngón chỉ giữ được vài chiếc bằng cách áp lòng tay vào nhau ! Tôi nhặt lên và bỏ giúp vào vào túi áo, tích tắc ánh mắt của người đàn ông nhìn lên buồn thảm đến hoang dại làm tôi se lòng. Đây là làng bệnh phong Kon Kring, Đăk Hà, Kon Tum.

Những chiếc gùi, chiếc bao bắt đầu đi về phía núi, vật vờ đen đúa còn hơn những bóng ma trong phim kinh dị. Không thể nào đoán được cảm xúc trên những khuôn mặt câm nín kia. Bệnh tật, đói nghèo là thế giới của họ, thế giới bị lãng quên. Họ sống và chấp nhận tự nhiên, tự nhiên như những bà mẹ rất trẻ cho ra đời lũ trẻ con như một lẽ sinh tồn của vạn vật – cảm xúc buồn vui như là một thứ xa xỉ nơi đây. Đầu đội trời chân đạp đất hiểu theo nghĩa đơn giản nhất lại phù hợp trong lúc này. Hàng người cõng gạo cúi gập người lầm lũi bước, lũ bé con khấp khểnh theo sau, cái nắng giữa trưa không làm họ nao núng. Phóng tầm mắt về hướng núi, tôi thầm mong trên đường về nhà của họ có những bóng cây. Nhưng tuyệt nhiên chỉ thấy những sườn núi xám trơ khấc cỏ úa. Ôi ! Về đâu những kiếp người với những con đường xuyên núi.

Đồi Sạc - li bây giờ

Xe quay đầu về hướng khác, thêm vài giờ đường đèo núi, đường hẹp nên khi có xe ngược chiều thì một xe phải dừng lại nép bên đường tuôn cả vào bụi rậm. Mặt trời giữa ngọ, nắng chói mắt, không khí khô hanh, tôi có cảm giác xe đi vào vòng xoáy trôn ốc mà chung quanh là núi. Đang mệt mỏi chợp mắt thì xe dừng lại bên đường, ngôi nhà sàn cũ, có mấy bậc thang gỗ lung lay, treo trước cửa là miếng ván dài có chữ xã Đăk Ring. Có đám đông chờ đợi từ lúc nào, dưới đất, giữa nắng, vài người leo lên nhà sàn phủi bụi để làm bánh mì kẹp chả.

Người đàn ông cao to, nâu đen là trưởng làng mang dáng vẻ phố chợ, nhanh nhẹn sắp xếp mọi người nhận quà trong trật tự.

Tôi thấy ở đây sáng sủa hơn. Những đôi mắt biết cười, những đôi tay bớt lấm lem, cũng nghe được nhiều lời cám ơn. Nhận quà cứu trợ xong, mọi người đứng lại bên đường chờ xe lăn bánh, một rừng cánh tay vẫy chào tạm biệt. Bỗng có một người đàn ông chạy ra giữa đường, nơi chiếc xe vừa rời đi, gối khuỵu xuống, đôi tay chắp lại đưa lên cao rồi hạ xuống cùng với tấm lưng cong. Nắng xế chiếu xiên, người và bóng thành một vệt đen đổ dài trên nền đất nâu đỏ. Dáng quỳ như hối lỗi, vì họ (những người đói nghèo bệnh tật) mà những con người ở thành phố hoa lệ kia phải cất công lặn lội tới đây. Trên xe, những ánh mắt quay ngược lại bối rối ngỡ ngàng… Chút quà nhỏ mọn kia mà là một ân sũng lớn lao cho người nhận đến thế sao? Một ngụm nước giữa sa mạc hoang vu giúp họ kéo dài sự sống đến bao lâu? Những đôi mắt mở lớn trân trân không dám chớp vì sợ rơi ra vài giọt lệ xót thương trong lúc này sẽ giống như sự làm màu giả tạo, sợ giống như hồi kết của những vở kịch có hậu, hạ màn có nước mắt rơi cho hạnh phúc vỡ òa. Rồi diễn viên vào cánh gà chùi vội nước mắt cười thỏa mãn cho vở diễn thành công. Thế nên mọi người đều yên lặng, nỗi nghẹn ngào vẫn chưa kịp tan. Chỉ trong 6 giờ, biết bao sự kiện và hình ảnh bóp nghẹn trái tim tôi, giá mà bớt một chút tay gấu trên bàn tiệc, bớt đi chuyến tham quan nước ngoài, hay bớt đi vài phòng trong biệt điện…sẽ có nhiều số phận được đổi thay, những đứa trẻ sinh ra với chân tay lành lặn…mới thoát ra được sự vây hãm của nghèo đói.

Chiếc xe nhẹ tênh tiếp tục hành trình leo lên dốc rồi xuống dốc, người dẫn đường giờ mới lên tiếng : - Các bác nhìn ra phía trái là UBND huyện Đăk Tô, nhìn về phía phải là đồi Sạc-li (Charlie).

Qua kính xe rất gần đường là những ngọn đồi trọc xám nâu, hoang hoải trong nắng chiều vắng lặng. Qua tay chỉ, tôi thấy ngọn đồi gần bên là có chóp cao nhất giữa trùng điệp núi đồi. Có lẽ đó là đồi Sạc-li đẫm máu, ai đó nhắc đến cái tên Nguyễn Đình Bảo. Giở lại lịch sử 40 năm trước, những địa danh Đăk Tô, Tân Cảnh, Sạc-li - đồi Máu… nhắc nhở người ta sự kinh khiếp của chiến tranh. Bao nhiêu thịt xương để đổi lấy hòa bình. Người nằm xuống có ai biết sự hy sinh của họ đi về đâu qua những thăng trầm thế sự. Những người nằm lại trận địa kia “miên viễn chiêm bao”. “Sạc-li - đồi Máu”, là nốt trầm ai oán của bài ca chiến tranh, đã chấm dứt vẫn còn vang những âm hưởng ngậm ngùi.

Chuyến xe xuống núi về thành, đĩa niệm Phật được bật lên để ru mọi người qua cung đường dằn xóc. Ánh nhìn đau đáu của đại ngàn còn dõi theo rất lâu, rất xa …

Nguồn: http://www.ninhhoatoday.net

Vui sống mỗi ngày @ blog

Chủ Nhật, 2 tháng 6, 2013

M Ắ T N Ú I

Không có nhận xét nào: