Du học: ở hay về?

Bạn trẻ tìm hiểu thông tin tại một ngày hội du học tổ chức ở TP.HCM - Ảnh: H.B.- TT online

Du học: ở hay về?

Tôi năm nay 21 tuổi, đang du học tại Mỹ. Kết thúc bốn năm đại học, tôi muốn về Việt Nam nhưng ai cũng ngăn cản: “Đi đi, đừng về!”.

Bố mẹ tôi làm trong ngành y. Hai người bắt đầu nói về chuyện du học và định cư tại Mỹ khi tôi mới học lớp 11. Mẹ thường hay kể công việc hằng ngày tại bệnh viện, để tôi hiểu lời hối thúc “đừng về Việt Nam” bắt nguồn từ 20 năm sống trong bức xúc của mẹ: “Bệnh viện của mẹ có một bác giám đốc lên chức từ những năm 1980. Kể từ đó, bác đã cho không biết bao nhiêu họ hàng từ Bắc, Trung vào làm hộ lý, điều dưỡng, kỹ thuật viên...

Với “quyền lực mềm” của giám đốc, bác chỉ nói một tiếng, có anh trưởng khoa nào không dám nhận người? Toàn con ông cháu cha. Còn những sinh viên chính quy, nắm tấm bằng đại học, phải trầy trật khổ sở để được bước chân vào cổng viện. Không chỉ ở đây, mà nhiều nơi cũng có “quyền lực mềm” giống thế hoặc hơn thế. Nhiễu nhương lắm. Về làm gì hả con?”.

Khi không thuyết phục được tôi, ba mẹ viện đến dì. Dì bảo: “Dì hiểu là con muốn về Việt Nam để cống hiến. Nhưng có thể tài năng của con không có cơ hội phát triển. Tìm cách định cư đi. Khi đã có kinh tế, con muốn làm gì cho quê hương mà chẳng được!”. Không chỉ bố mẹ, dì, mà các bác đang sống ở Mỹ đều đồng ý với quan điểm ấy.

Trong vòng tròn bạn bè của tôi, chỉ ra ai không muốn về Việt Nam thì rất dễ. Còn tìm người quyết tâm trở lại thì thật khó khăn. Nhiều bạn lưỡng lự, không ai dám chắc chắn hai chữ: “Sẽ về!”. Tôi có một cô bạn thân đang học ngành công nghệ thực phẩm. Cô bảo: “Ngành mình học về nước không xài được. Còn đường ở Canada thì rộng mở. Mình không muốn trở về để chật vật kiếm một chỗ làm sau bốn năm vất vả!”.

Một người bạn khác chia sẻ: “Từ lúc quyết tâm theo đuổi sự nghiệp sản xuất âm nhạc, mình đã biết tại Việt Nam mình sẽ không làm được”. Một chị theo học kinh tế thì bảo: “Đơn giản chị không muốn!” Chị đang đi thực tập rất nhiều nơi, kiếm tìm một chỗ tài trợ visa cho mình. Anh bạn học kỹ sư hóa, vừa “apply” thạc sĩ thành công nói với tôi: “Anh thích nghiên cứu khoa học, Việt Nam sao có đất cho anh? Về ư? Anh không thể”.

Giữa dòng ý kiến “Đi đi, đừng về!” dữ dằn như thác lũ đẩy tôi lùi lại, tôi nhìn về quê hương cố gắng tìm một lý do cho mình quay lại. Nhưng tìm hoài mà không thấy.

Chưa bao giờ chúng tôi được dạy về “trách nhiệm công dân”. Chúng tôi chỉ học ganh đua điểm số, chứ không học cách cùng nắm tay nhau đi xây dựng đất nước. Chưa bao giờ bố mẹ nói tôi phải có trách nhiệm với Việt Nam mà chỉ nói: “Đừng về để giẫm vào đường cụt. Vì tương lai của con, hãy đi đi!”.

Tôi nên ở hay về?

ĐỖ THANH LAM

Lắng nghe trái tim mình

Cách đây vài tháng, tôi cũng đã  trong tâm trạng băn khoăn như thế: Ở hay về? Sau hai năm sống và học tập ở Đức, tôi thật sự yêu đất nước và con người nơi đây. Môi trường sạch sẽ, không khí trong lành, thực phẩm an toàn, vệ sinh, giao thông đi lại vô cùng thuận tiện và hiện đại, chất lượng cuộc sống cao... Và còn rất nhiều thứ khác mà tôi biết là về VN tôi sẽ khó có được.

Ba mẹ tôi cũng ủng hộ tôi ở lại Đức sau khi tốt nghiệp thạc sĩ. Rất nhiều người bạn cũng khuyên tôi nên ở lại để có một cuộc sống tốt hơn và có điều kiện giúp đỡ gia đình nhiều hơn. Tôi biết họ đúng. Tôi cũng nộp đơn gia hạn giấy phép cư trú và được phép ở lại Đức làm việc sau khi tốt nghiệp. Một tháng sau khi nhận giấy phép cư trú mới, tôi... trở về VN.

Cá nhân tôi, tôi không quan niệm về mới là yêu nước, ở lại nước ngoài thì không. Nếu ở đâu mà bạn có thể phát triển bản thân thì bạn có vô số cách để cống hiến cho đất nước chứ không nhất thiết phải quay về. Vậy tại sao tôi lại quyết định trở về VN?

Những ngày băn khoăn với câu hỏi ở hay về, tôi cứ tự hỏi một câu: “Nếu bỏ qua tất cả những lời khuyên, góp ý của gia đình, bạn bè, điều tôi thật sự muốn là gì?”.

Tôi học ngành quản lý phát triển, chuyên sâu vào quản lý các dự án phát triển cộng đồng, công tác xã hội. Tôi thích được trực tiếp làm việc với người dân nghèo lam lũ, những đứa trẻ thất học, những nạn nhân chất độc da cam, những cộng đồng dễ bị tổn thương ở VN.

Và tôi nhận ra một điều dù tôi cũng rất yêu nước Đức, nhưng giấc mơ thật sự của tôi là ở VN. Thêm nữa, về VN tôi sẽ có điều kiện gần gia đình hơn. Bà nội tôi năm nay 100 tuổi. Bố mẹ tôi cũng đã lớn tuổi. Được sống gần những người thân yêu nhất của mình, với tôi, là một niềm hạnh phúc vô giá.

Nói thật là lúc về rồi, nhiều khi tôi thấy nhớ nước Đức, nhớ những ngày tháng rong chơi ở châu Âu lắm. Giấy phép cư trú ở Đức vẫn còn hạn... nhưng tôi biết nơi tôi thật sự thuộc về vẫn chỉ là VN mà thôi...

ThS BÙI THỊ MINH CHÂU

(đại diện Hội Chữ thập đỏ Đức tại tỉnh Bình Định)

Mọi so sánh đều khập khiễng

Tôi từng là du học sinh ở Mỹ và đã quyết định trở về, đến nay đã được năm năm. Nếu bạn có ước mơ, trình độ và nghị lực, bạn hoàn toàn có thể xin vào các công ty nước ngoài ở VN để tránh xa cái tệ nạn “con ông cháu cha” và nhiều chuyện tiêu cực khác. Tôi cũng đang làm việc cho một công ty nước ngoài, cũng khá thoải mái giờ giấc để có thể tự bồi dưỡng thêm các kiến thức khác.

Ở hay không ở? Thiết nghĩ bạn không nên nghe nhiều người phân tích quá mà hãy lắng nghe chính mình. Mình sẽ được gì khi ở? Mất gì khi ở? Được gì khi về? Mất gì khi về? Có sẵn sàng chấp nhận những cái mất không?

Nếu về, bạn xác định mình phải chấp nhận nhiều chuyện không hay (kẹt xe, ngập nước...) chứ không nên cứ mở miệng là chê bai, than vãn về VN, so sánh xứ ta với xứ người (như nhiều người Việt sống ở nước ngoài trở lại quê hương, Việt kiều mà tôi đã gặp).

Mọi sự so sánh đều khập khiễng vì hai nước vốn có nhiều khác biệt về lịch sử và văn hóa, chưa kể mọi chuyện trên đời này đều tương đối trong thế giới tương đối này, không có gì xấu hẳn hay tốt hẳn. Thái độ của bạn mới quyết định đâu là thiên đường. Với suy nghĩ đó bạn ở đâu cũng được cả. Chúc bạn sớm có quyết định.

N.K.T.

(Nguồn báo Tuổi Trẻ)