Tục hỏa táng của Người Miên đất Nam Kỳ lục tỉnh xưa

Vương Hồng Sển

Một ngôi chùa Miên ở Trà Vinh

Người Miên đất Nam Kỳ lục tỉnh, khi nhắm mắt từ trần, tùy theo phong tục mỗi chỗ mỗi nhà, có khi họ chôn xác như người Việt, khi khác họ hỏa táng. Họ chôn xác làm ma cho người quá vãng là khi nào họ có chút ít máu lai Trung Hoa hay Việt Nam. Trong khi ấy, họ cũng cư tang đái hiếu gần như ta vì đã nhiễm ít nhiều Nho giáo. Nhưng phần đông, họ giữ tục hỏa thiêu, làm chay siêu độ rồi hỏa táng hài cốt, lấy lửa làm sạch, lấy tro đựng vào hũ sành cất vào chùa.

- Có khi họ thiêu xác tươi, khi vừa chết được vài ngày. Cái thây ma ấy chưa rã, khi đốt bay mùi "thịt nướng", báo hại những người nhát gan đi dự lễ về nhà kiêng món cơm sườn chiên và bê thui trót tháng trường.

Nếu thiêu khi còn tươi, đôi khi thây ma bị lửa táp già rồi bỗng bụng phình ra, gân co rút lại, thấy thây ma lồm cồm ngồi dậy, há miệng nhăn răng, về nhà nhắm mắt là thấy lại, không sao ngủ được, ghê tởm vô cùng. Nhưng đó là vì lửa nóng quá, hơi trong bụng tuông ra không kịp hoặc gân bị lửa đốt nên co quắp lại, những khi ấy, họ lấy sào tre vạt nhọn thọc  cho lủng cái xác cho có chỗ xì hơi ra; khi khác họ xúm nhau lấy sào tre đè cái thây nó mới chịu nằm ngay cho đốt, không thì nó lồm cồm chổi dậy, người đứng xem dẫu nặng bóng vía cũng phải kinh hồn.

- Có nhà chôn xác rồi đúng đôi ba năm có tiền khá, khi ấy mới đào xác lên làm chay trọng thể rồi làm lễ hỏa thiêu, Những khi ấy người ta không chứng giám sự thây ma trở mình ngồi dậy, nhưng phải hửi mùi thây ma sình thúi còn mười phần khó chịu hơn nữa.

(Hâu Giang Ba Thắc, ăn cơm mới nói chuyện cũ)