BỆNH NHÂN CỦA TÔI CHÍNH LÀ NHỮNG NGƯỜI THẦY TỐT NHẤT

Thy Anh

        Công việc của một bác sĩ, như ai cũng biết, không chỉ là chẩn đoán và điều trị bệnh mà còn phải biết dạy cho người bệnh hiểu và sống có chất lượng với căn bệnh của mình. Tuy nhiên, để làm tốt được nhiệm vụ trên, các bác sĩ phải biết học hòi liên tục, suốt đời. Y khoa tiến bộ không ngừng và bệnh tật cũng biến hóa muôn hình vạn trạng, không cập nhật kiến thức sẽ không thể làm tốt công việc. Các bác sĩ có trách nhiệm phải bõ thì giờ, tiền bạc và công sức để tự đào tạo, việc này có thể học từ những người thầy qua sách báo chuyên ngành, từ các khóa học sau đại học hoặc các buổi hội thảo . . . Nhưng, có một người thầy tốt nhất mà phần lớn các bác sĩ đã không hề nhận ra, từ khi còn là một sinh viên y khoa cho đến khi về hưu, đó chính là các bệnh nhân của mình.

Bệnh nhân luôn là những người thầy tận tâm nhất vì đã mang chính cơ thể của mình ra cho các sinh viên y khoa và các bác sĩ học hỏi, rút kinh nghiệm nghề nghiệp.

          Bệnh nhân là những người thầy hết sức tài giỏi trong việc giúp cho các "học tro sinh viên, bác sĩ" nhớ rất kỹ các bài học của mình. Các bài học về triệu chứng, về chẩn đoán, về điều trị sinh động nhất và dễ nhớ nhật đều từ chính các bệnh nhân dạy cho chúng ta. Các sinh viên cũng như các bác sĩ thường than phiền rằng họ không thể nhớ lâu một bài giảng hay một bài báo đã xem. Có nhiều sinh viên tâm sự với tôi, các em đã quên phần lớn các bài học lý thuyết ngay sau khi tốt nghiệp được vài tháng, trong thời gian chờ được đi làm. Thật vậy, một bài báo được tôi đọc trong những lúc rảnh rỗi chẳng bao giờ còn đọng lại trong ký ức tôi được quá ba, bốn tháng (!) nhưng nếu bài báo đó được đọc để giải quyết cụ thể một bệnh nhân nào đó thì tôi lại nhớ rất dai, có khi hàng chục năm sau.

          Bệnh nhân không chỉ giảng cho chúng ta nguyên nhân sinh ra các triệu chứng mà còn giúp chúng ta phân biệt được đâu là các trường hợp điển hình và đâu la các trường hợp không điển hình. Thật vậy, cùng mắc một loại bệnh nhưng chẳng bệnh nhân nào giống bệnh nhân nào, càng gập nhiều, bác sĩ càng học được nhiều "thể lâm sàng" khác nhau, làm phong phú thêm cái "kho" kinh nghiệm nghề nghiệp của mình. Các bác sĩ lớn tuổi và tận tâm thường có tài chẩn đoán rất nhanh, rất chính xác, người ta bảo đó là do họ có "trực giác lâm sàng", nhưng theo tôi, đơn giản đó chỉ là kết quả của các dữ liệu do các bệnh nhân cung cấp, đã được nạp một cách kiên trì vào "bộ vi xử ly" của não bộ trong nhiều năm.

          Các bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính hoặc nan y còn dạy cho các bác sĩ  biết người bệnh đã làm thế nào để sống tốt nhất với căn bệnh của mình. Đây là những bài học vô giá mà chẳng trường đại học nào có giáo trình và đây cũng chính là những kinh nghiệm cá nhân đầy tâm huyết của bệnh nhân trao cho các bác sĩ , nhờ vậy, các bác sĩ sẽ biết cách giáo dục các bệnh nhân khác của mình được tốt hơn.

          Không chỉ giúp "đào tạo chuyên môn" như đã nêu ở trên, các bệnh nhân còn giúp cho các "học trò" của mình rèn luyện cách sống. Các bệnh nhân kém hiểu biết lại chính là những người thầy giỏi nhất trong lãnh vực này. Niều năm về trước, khi còn trẻ, tôi đã nhiều lần nổi giận mỗi khi người bệnh không tuân thủ điều trị hoặc mỗi khi người bệnh tự ý dùng thêm các phương thuốc "truyền khẩu" khiến cho bệnh tình nặng hơn. Tôi cũng hay “giận lẩy” khi người bệnh không chịu nhớ các lời dặn dò của tôi. Nhưng bây giờ, thời gian đã giúp tôi hiểu rằng đó không chỉ là lỗi của họ mà phần lớn là của chính tôi. Tôi chưa dành đủ thời gian cho các bệnh nhân của mình và tôi cũng chưa phân loại đúng các bệnh nhân của mình để có biện pháp giáo dục họ cho phù hợp. Gíao dục bệnh nhân phải tùy theo trình độ tiếp thu của từng người, giáo dục cho một giáo sư sẽ khác với một sinh viên, giáo dục một người làm việc trong thành phố sẽ khác với một người ở vùng xâu vùng xa . . . Hơn nữa, người bệnh luôn mang tâm trạng lo âu khi đi khám bệnh, mà bối rối thì sẽ chẳng thể nhớ được nhiều.

Thật vậy, nhờ các bệnh nhân đáng thương ấy, tôi đã rèn luyện được rất nhiều về tính kiên nhẫn, khả năng giữ bình tĩnh và có lẽ đã biết cảm thông hơn trước rất nhiều.

          Thành thật biết ơn các bệnh nhân của tôi, những người thầy tuyệt vời nhất của tôi!
( xem them ..bác sĩ là một nghề cao qúy?
                       bác sĩ toàn là những người vô trách nhiệm?
                       Lời nói bác sĩ và tương lai người bệnh