Tự thiêu tại Tây Tạng

Ảnh minh họa

INDIGÈNE (người đại diện cho ban tổ chức và nhà xuất bản) : Đối với thông điệp vừa nêu lên (xem thêm) thì chúng tôi cũng mạn phép xin quý vị cho biết quan điểm của quý vị như thế nào về quyết định thật khủng khiếp của một ni sư ba mươi lăm tuổi là Palden Choesang đã tự thiêu vào ngày 3 tháng 11, năm 2011 vừa qua nơi tu viện Gaden Choeling trong tỉnh Tứ Xuyên. Vị lãnh đạo của một tăng đoàn quan trọng nhất ở Dharamsala (thành phố thuộc tây bắc Ấn Độ, nơi thiết đặt chính phủ lưu vong của Tây Tạng) thuộc tu viện Kirti thì cho đấy là một "hành động tối thượng của lý tưởng bất-bạo-động" (*).

Đức ĐẠT-LAI LẠT-MA (Đức ĐLLM) : Đây là một câu hỏi thật hết sức nghiêm trọng, thật khó để giải đáp. Và thật ra thì cũng hết sức nhạy cảm để có thể trả lời một cách thỏa đáng, nhất là chính quyền Trung Quốc - đương nhiên phải liên hệ đến biến cố này - lại đang canh chừng xem tôi tuyên bố như thế nào về vấn đề này. Họ luôn sẵn sàng bóp méo những lời phát biểu của tôi và lên án tôi. Đối với quan điểm của Phật Giáo thì nên tự hỏi những động cơ nào đã thúc đẩy các nhà sư cũng như các ni sư phải tự nguyện thực thi những hành động ấy. Về điểm này thì tôi có thể trả lời được: các nguyên nhân thúc đẩy họ nhất định vượt xa hơn lãnh vực cá nhân và gia đình họ. Họ không hy sinh sự sống của mình chỉ vì những quyền lợi cá nhân. Động cơ thúc đẩy họ cao cả hơn, chân thật hơn, trong đầu lúc nào họ cũng âu lo đến sự sống còn của Tây Tạng, của Phật Giáo và các quyền hạn chính trị và văn hóa của mình. Có thể bảo rằng động cơ thúc đẩy họ là chính đáng. Thế nhưng nếu tôi nói lên những điều ấy thì tức khắc người Trung Quốc sẽ bảo rằng: "Đạt-lai Lạt-ma tán dương việc tự thiêu, và còn xúi dục các người khác tham gia thêm vào việc hy sinh ấy nữa !". Rất khó cho tôi biện bạch. Thế nhưng nếu tôi nói ngược lại, thì quý vị hãy tưởng tượng xem là bạn bè và gia đình của những người ấy sẽ buồn khổ như thế nào khi nghe thấy: Đạt-lai Lạt-ma không chấp nhận cho các nhà sư và các ni sư hy sinh đời mình vì quê hương Tây Tạng! Câu hỏi của quý vị quả là hết sức tế nhị cho tôi.

STÉPHANE HESSEL (S. H) : Tại sao chúng ta lại không thể nói lên được là trách nhiệm gây ra các hành động tự tử không thuộc vào những người tự thiêu mà đúng ra là của những người không cho phép họ được tiếp tục sống?

INDIGÈNE : Một người bạn của Ngài là giáo sư người Mỹ Robert Thurman (4) có nói rằng nếu như dân chúng Trung Quốc được phép trông thấy trước mắt họ người ni sư trẻ cháy như một ngọn đuốc thì toàn bộ hệ thống cai trị hiện nay sẽ sụp đổ ngay.

Đức ĐLLM : 1,3 tỉ người Trung Quốc tuyệt đối có quyền được biết sự thật và cũng tuyệt đối có quyền tự mình xét đoán những gì là đúng hay không đúng. Việc kiểm duyệt nhằm mục đích kiểm soát và duyệt bỏ là một hành vi thiếu đạo đức. Chính quyền Trung Quốc không đủ can đảm để đối đầu với sự thật mà chỉ biết đàn áp bằng súng đạn, xâm lược và tuyên truyền bóp méo sự thật. Từ khi người Trung Quốc chiếm đóng (Tây Tạng) tức là kể từ năm 1960 đến nay và theo tài liệu của chúng tôi cho biết thì hơn một triệu người Tây Tạng đã bị giết, hoặc chết trong các trại tập trung, hoặc chết vì đói khát. Các hồ sơ quân sự của Trung Quốc thì cho biết là từ tháng 3 năm 1959 đến tháng 9 năm 1960 riêng trong vùng Lhassa đã có 87 000 người chết. Mặc dù phải gánh chịu không biết bao nhiêu đau thương thế nhưng lúc nào chúng tôi cũng vẫn quyết tâm giữ vững chủ trương bất-bạo-động. Chính sách đó của chúng tôi đã mang lại hiệu quả : trong vòng hai năm nay và theo các thống kê của chúng tôi thì đã có không dưới hai nghìn bài viết bằng tiếng hoa và do người Trung Quốc viết, nhằm ủng hộ những gì mà chúng tôi gọi là "Con Đường Trung Đạo", và đấy cũng là một cách gọi khác đi của hiện tượng tương liên, và các bài viết cũng chỉ trích thật nặng nề chính phủ của họ. Gần đây tôi có nhận được lá thư của một người Trung Quốc trẻ tuổi có kiến thức cao ở Bắc Kinh, người này cho biết trước đây vì bị chính quyền Trung Quốc tuyên truyền nên đã tin rằng Đạt-lai Lạt-ma là một người ly khai, một người muốn dành lại độc lập. Người này cho biết thêm là mình đã may mắn được gặp một người Tây Tạng từ Ấn Độ đi hành hương tại một thánh địa Phật Giáo ở Trung Quốc và người này đã kể chuyện cho biết là Đạt-lai Lạt-ma nào có tìm cách để dành lại độc lập đâu mà chỉ nhằm bảo vệ văn hóa Tây Tạng. Người Trung Quốc trẻ tuổi này viết thư cho tôi và cho biết là từ nay sẽ hết lòng ủng hộ tôi, và nếu như sự thật đó được tất cả các người Trung Quốc biết thì tất cả 100% trong số họ cũng sẽ ủng hộ tôi mà thôi. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc nắm trong tay một lực lượng quân sự cực mạnh, thế nhưng trong lòng họ thì lúc nào cũng đầy ắp sợ hãi. Tinh thần của người Tây Tạng chúng tôi mạnh hơn họ nhiều, quả thật không có một chút nghi ngờ nào về điểm này!

 Nguồn : Đức Đạt-lai Lạt-ma và Stéphane Hessel - Vì sự tiến bộ tinh thần / Hãy cùng tuyên bố Hòa Bình ! Tác gỉa : Sylvie Crossman & Jean-Pierre Barou
Chú thích: (*) Từ ngày 16 tháng 3, năm 2011 đến nay, hai mươi sáu người vừa là những người tu hành - trong số này có hai ni sư - và cả những người thế tục đã tự thiêu. Đấy là chưa kể một vị sư trẻ của tu viện Kirti tên là Tapey cũng đã tự thiêu trước đây vào ngày 27 tháng 2 năm 2009, và cũng là người đầu tiên đã hy sinh mạng sống của mình để khởi đầu cho một chuỗi dài những thảm kịch thật đau thương. Phần lớn các cuộc tự thiêu đã xảy ra trong tỉnh Tứ Xuyên ngày nay, thật ra là trong một vùng thuộc tỉnh Amdo trước đây, tức là một trong ba tỉnh lớn của xứ Tây Tạng lịch sử và cũng là nơi sinh thành của chính Đức Đạt-lai Lạt-ma thứ XIV. Đáng chú ý hơn nữa là tăng đoàn của tu viện Kirti - quản lý hai ngôi chùa trong vùng này, và khoảng bốn mươi ngôi chùa nhỏ khác trên vùng cao nguyên cũng tùy thuộc vào hai ngôi chùa này, và một ngôi chùa thứ ba nữa đã được xây dựng lại trong vùng tỵ nạn ở Dharamsala vào năm 1990 - đã được Ursula Gauthier, đặc phái viên của tạp chí Nouvel Observateur ở Bắc Kinh xem là "đầu não của phong trào". Tăng đoàn trên đây đại diện cho phong trào kháng chiến bên trong xứ Tây Tạng, và cũng là những người tích cực nhất trong các cuộc bạo loạn xảy ra vào tháng 3, năm 2008, đấy là dịp mà các người tu hành và thế tục cùng đứng lên chống lại sự tiêu diệt văn hóa do chính quyền Trung Quốc chủ xướng và cũng đã làm cho toàn vùng này trở nên nóng bỏng. Đã từ bốn năm nay các nhà sư của tu viện Kirti bị công an và quân đội kiểm soát gắt gao, họ bị đồng loạt đưa đi học tập về lòng yêu nước và lòng quyết tâm trung thành với nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc. Bắc Kinh nghi ngờ các nhà sư của tu viện Kirti tích cực liên lạc với kháng chiến Tây Tạng ở hải ngoại. Kể từ tháng 3 năm 2011 chính quyền Trung Quốc lại còn gia tăng thêm sự đàn áp và không những khiến cho các vị sư trẻ phải chọn một giải pháp thật hết sức khủng khiếp là phải tự tử, mà đối với các vị thầy thuộc các cấp bậc tu tập cao thâm thì họ còn nghĩ xa hơn nữa, đến những hậu quả không tốt lành và lâu dài mang lại từ những hành động tối hậu đó cho những người hy sinh đời mình - có thể cả năm trăm kiếp về sau này (Phật Giáo cho rằng tự sát sẽ tạo ra nghiệp thật lâu dài, có thể đến năm trăm kiếp sau).