BS. Phạm Doãn Luyện
 |
| Les Nymphes et le Satire, tranh của William-Adolphe Bouguereau |
Buổi sáng thức dậy, soi gương vuốt tóc, trang điểm chải chuốt, ăn mặc thật đẹp. Đi đến cơ quan, mỉm cười chào xếp, hối hả công việc, nổ lực cuộc mưu sinh. Và ngày nào cũng thế. Tìm kiếm người phối ngẫu, hoặc suy nghĩ tìm đồng lương nuôi vợ , dưỡng dục đàn con, báo hiếu cha mẹ…đó là những nổ lực giống nhau của tất cả mọi người. Ăn, ngủ, yêu đương, làm tình, sinh con, nuôi con…, tất cả những sinh hoạt đời thường đó, được thúc đẩy bởi bản năng sinh-tồn, tức bản năng đấu tranh cho sự sống và sự tồn tại. Bản năng đó là DỤC. Dục là khát vọng tồn sinh của tất cả sinh vật. Dục giúp cho sinh vật tồn tại. Dục giúp cho sinh vật duy trì giống loài của mình. Dục thể hiện trong tất cả các mặt của đời sống.
Dục, trong phân tâm học, được gọi là LIBIDO.
Libido là một từ do Freud phổ biến và Jung khai triển.
Libido là khát vọng, ham muốn tính dục xuất phát từ bản năng sinh tồn của id (cái ấy) nằm trong vùng vô thức mà bản thân chúng ta thường khó nhân biết được.
Bởi vì là một năng lựơng tâm thần (psychic-energy) xuất phát từ bản năng sinh tồn của vô thức, cho nên Libido có mâu thuẫn với ý thức, mâu thuẫn với xã hội. Sự mâu thuẫn này có thể làm rối loạn nội tâm của một con người hay có thể làm rối loạn cả xã hội.
Libido, trong thế giới động vật, thường dẫn đến động tác giao hợp. Bằng cách này, Libido được thỏa mãn và khao khát sinh tồn của động vật được trấn an. Tuy nhiên, ở sinh vật cao cấp như con người, Libido cũng có thể biến tướng hoặc thăng hoa (sublimation) thành các biểu hiện khác nhau.
Biến tướng: Ví dụ ham thích trang điểm, mê say thơì trang là một biến tướng của libido. Để thỏa mãn dục cần phải có tiền, khát vọng tiền bạc là biến tướng của libido. Để kiếm thật nhiều tiền còn cần phải có nhiều quyền lực, do vậy khát vọng quyền lực trong lãnh vực chính trị, xã hội cũng là biến tướng của libido. Tất cả các phạm trù liên quan đến đời sống sinh vật đều có mối liên hệ với libido.
Thăng hoa: là lúc libido thay đổi hoàn toàn về cách thể hiện của nó. Khi con người phản tỉnh, nhận ra mình là sinh vật hữu hạn, mịt mờ trước thế giới bí ẩn, không thể tồn tại vĩnh hằng, libido chuyển thành khát vọng hiểu biết, khát vọng thâm nhập cái tuyệt đối. Lúc đó nó khiến con người say mê tìm hiểu mọi lãnh vực tri thức, trở thành nhà khoa học, nghệ sĩ, triết gia…Ngay đến khát vọng giải thoát trong tôn giáo cũng là một biểu hiện thăng hoa của libido.
Như y học biết, tế bào cơ thể tiết ra các chất sinh hóa như kích thích tố nam, kích thich tố nữ, các phân hóa tố, các chất trung gian hóa học…,những chất sinh học này tương tác với hệ sinh dục và hệ thần kinh tạo thành xung động libido. Khi cơ thể già đi, kích thích tố giảm, libido cũng giảm theo. Nếu bổ sung kích thích tố, libido tăng trở lại. Với quan điểm này, libido không phải là thực thể tâm lý trừu tượng mà là thực thể tâm lý bắt nguồn từ vật chất, từ tế bào, từ cơ thể con người.
Ta sinh ra từ dục (libido), ta lớn lên suy nghĩ và hành động bởi dục, đời sống ta được định hướng theo dục. Tất cả sinh vật đều bị khống chế bởi dục. Thế giới này tràn ngập bởi dục, định hướng bởi dục, cho nên Phật giáo gọi thế giới này là Cõi dục hay Dục giới.
xem thêm: làm thế nào để không bị động tâm trước người đẹp
Dục, trong phân tâm học, được gọi là LIBIDO.
Libido là một từ do Freud phổ biến và Jung khai triển.
Libido là khát vọng, ham muốn tính dục xuất phát từ bản năng sinh tồn của id (cái ấy) nằm trong vùng vô thức mà bản thân chúng ta thường khó nhân biết được.
Bởi vì là một năng lựơng tâm thần (psychic-energy) xuất phát từ bản năng sinh tồn của vô thức, cho nên Libido có mâu thuẫn với ý thức, mâu thuẫn với xã hội. Sự mâu thuẫn này có thể làm rối loạn nội tâm của một con người hay có thể làm rối loạn cả xã hội.
Libido, trong thế giới động vật, thường dẫn đến động tác giao hợp. Bằng cách này, Libido được thỏa mãn và khao khát sinh tồn của động vật được trấn an. Tuy nhiên, ở sinh vật cao cấp như con người, Libido cũng có thể biến tướng hoặc thăng hoa (sublimation) thành các biểu hiện khác nhau.
Biến tướng: Ví dụ ham thích trang điểm, mê say thơì trang là một biến tướng của libido. Để thỏa mãn dục cần phải có tiền, khát vọng tiền bạc là biến tướng của libido. Để kiếm thật nhiều tiền còn cần phải có nhiều quyền lực, do vậy khát vọng quyền lực trong lãnh vực chính trị, xã hội cũng là biến tướng của libido. Tất cả các phạm trù liên quan đến đời sống sinh vật đều có mối liên hệ với libido.
Thăng hoa: là lúc libido thay đổi hoàn toàn về cách thể hiện của nó. Khi con người phản tỉnh, nhận ra mình là sinh vật hữu hạn, mịt mờ trước thế giới bí ẩn, không thể tồn tại vĩnh hằng, libido chuyển thành khát vọng hiểu biết, khát vọng thâm nhập cái tuyệt đối. Lúc đó nó khiến con người say mê tìm hiểu mọi lãnh vực tri thức, trở thành nhà khoa học, nghệ sĩ, triết gia…Ngay đến khát vọng giải thoát trong tôn giáo cũng là một biểu hiện thăng hoa của libido.
Như y học biết, tế bào cơ thể tiết ra các chất sinh hóa như kích thích tố nam, kích thich tố nữ, các phân hóa tố, các chất trung gian hóa học…,những chất sinh học này tương tác với hệ sinh dục và hệ thần kinh tạo thành xung động libido. Khi cơ thể già đi, kích thích tố giảm, libido cũng giảm theo. Nếu bổ sung kích thích tố, libido tăng trở lại. Với quan điểm này, libido không phải là thực thể tâm lý trừu tượng mà là thực thể tâm lý bắt nguồn từ vật chất, từ tế bào, từ cơ thể con người.
Ta sinh ra từ dục (libido), ta lớn lên suy nghĩ và hành động bởi dục, đời sống ta được định hướng theo dục. Tất cả sinh vật đều bị khống chế bởi dục. Thế giới này tràn ngập bởi dục, định hướng bởi dục, cho nên Phật giáo gọi thế giới này là Cõi dục hay Dục giới.
xem thêm: làm thế nào để không bị động tâm trước người đẹp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét